Złoty But to prestiżowe trofeum przyznawane co sezon najskuteczniejszemu strzelcowi lig europejskich. W rywalizacji biorą udział piłkarze z całego kontynentu, a o końcowym zwycięstwie decyduje nie tylko liczba zdobytych bramek, ale też siła ligi, w której dany zawodnik występuje. Sezon 2025/2026 zapowiada się emocjonująco. Zasady punktacji uwzględniają współczynniki przypisane poszczególnym rozgrywkom krajowym, dzięki czemu rywalizacja jest bardziej sprawiedliwa. Dzięki temu gole zdobywane w mocniejszych ligach ważą więcej niż te strzelone w mniej konkurencyjnych rozgrywkach. W kolejnych częściach przedstawimy aktualną klasyfikację oraz szczegółowe zasady punktacji w poszczególnych ligach.
Spis treści
Złoty But 2025/2026 – aktualna klasyfikacja
- Darko Lemajić (Riga FC) – 16 bramek (1.0) – 16 punktów
- Klaemint Olsen (B36 Tórshavn) – 14 bramek (1.0) – 14 punktów
- Pierre Landry Kabore (FC Dila Gori) – 12 bramek (1.0) – 12 punktów
- Kasper Høgh (Bodø/Glimt) – 8 bramek (1.5) – 12 punktów
- Zlatko Tripić (Viking FK) – 8 bramek (1.5) – 12 punktów
- Patrick Pedersen (Valur Reykjavík) – 11 bramek (1.0) – 11 punktów
- Páll Klettskard (NSÍ Runavík) – 11 bramek (1.0) – 11 punktów
- Ingars Pulis (FK Tukums 2000) – 11 bramek (1.0) – 11 punktów
- Daniel Karlsbakk (Vålerenga) – 7 bramek (1.5) – 10.5 punktu
- Aune Heggebø (SK Brann) – 7 bramek (1.5) – 10.5 punktu
- Petur Knudsen (HB Tórshavn) – 10 bramek (1.0) – 10 punktów
- Ibrahim Diabate (FC Lahti) – 10 bramek (1.0) – 10 punktów
- Aleksandr Shestyuk (Dinamo Brest) – 10 bramek (1.0) – 10 punktów
- Patrik Johannesen (KÍ Klaksvík) – 10 bramek (1.0) – 10 punktów
- Rauno Sappinen (Flora Tallinn) – 10 bramek (1.0) – 10 punktów
Złoty But 2024/2025 – klasyfikacja
- Kylian Mbappé (Real Madrid, La Liga) – 31 goli × 2 = 62 punkty
- Mohamed Salah (Liverpool, Premier League) – 29 goli × 2 = 58 punktów
- Robert Lewandowski (Barcelona, La Liga) – 27 goli × 2 = 54 punkty
- Harry Kane (Bayern Monachium, Bundesliga) – 26 goli × 2 = 52 punkty
- Mateo Retegui (Atalanta, Serie A) – 25 goli × 2 = 50 punktów
- Alexander Isak (Newcastle, Premier League) – 23 goli × 2 = 46 punktów
- Erling Haaland (Manchester City, Premier League) – 22 goli × 2 = 44 punkty
- Mason Greenwood (Marseille, Ligue 1) – 21 goli × 2 = 42 punkty
- Serhou Guirassy (Borussia Dortmund, Bundesliga) – 21 goli × 2 = 42 punkty
- Patrik Schick (Bayer Leverkusen, Bundesliga) – 21 goli × 2 = 42 punkty
- Ousmane Dembélé (PSG, Ligue 1) – 21 goli × 2 = 42 punkty
- Ante Budimir (Osasuna, La Liga) – 21 goli × 2 = 42 punkty
- Alexander Sørloth (Atletico Madryt, La Liga) – 20 goli x 2 = 40 punktów
- Bryan Mbeumo (Brentford, Premier League) – 20 goli x 2 = 40 punktów
- Christopher Wood (Nottingham Forest, Premier League) – 20 goli x 2 = 40 punktów
Złoty But – najlepsze miejsca Polaków
Robert Lewandowski nie tylko dwukrotnie triumfował w klasyfikacji Złotego Buta – w sezonach 2020/21 oraz 2021/22 – ale regularnie znajdował się w czołówce zestawienia najlepszych strzelców lig europejskich. W sezonie 2019/20 zajął drugie miejsce z 34 bramkami w Bundeslidze, co dało mu 68 punktów, a wyprzedził go jedynie Ciro Immobile z Lazio. Wcześniej, w sezonie 2015/16, Lewandowski uplasował się na trzecim miejscu z 30 golami, dzieląc podium z Gonzalo Higuainem i Luisem Suárezem. Dzięki swojej niesamowitej regularności i skuteczności w lidze niemieckiej, Polak przez lata był jednym z głównych faworytów do tytułu.
Jeśli chodzi o innych polskich zawodników, żadnemu nie udało się zbliżyć do osiągnięć Lewandowskiego. Krzysztof Piątek miał udany sezon 2018/19, kiedy to zdobył 22 bramki we włoskiej Serie A (grając dla Genoi i AC Milanu), co dało mu miejsce w szerokiej klasyfikacji Złotego Buta, ale nie wystarczyło na czołowe lokaty. Arkadiusz Milik również miał dobre momenty w Napoli, zwłaszcza w sezonie 2019/20, gdy zdobył 11 ligowych bramek, jednak nie wystarczyło to do uzyskania znaczącej liczby punktów rankingowych. Zdecydowanie to Robert Lewandowski pozostaje jedynym Polakiem, który realnie walczył o Złotego Buta i zapisał się na stałe w jego historii.
Złoty But 2024/2025 – które miejsce zajął Lewandowski?
Robert Lewandowski w sezonie 2024/2025 zajął 3. miejsce w klasyfikacji Złotego Buta. Napastnik Barcelony zdobył 27 bramek w La Liga, co przy współczynniku 2.0 przełożyło się na 54 punkty. Do drugiego w zestawieniu Mohameda Salaha zabrakło mu jedynie dwóch trafień, a do zwycięzcy – Kyliana Mbappé – czterech bramek. Mimo upływu lat Lewandowski wciąż utrzymuje się w ścisłej czołówce najlepszych strzelców w Europie. Jego regularność i skuteczność pozostają niepodważalne.
Jaki był najlepszy wynik Złotego Buta w historii?
Najlepszy wynik w historii klasyfikacji Złotego Buta należy do Lionela Messiego, który w sezonie 2011/2012 zdobył 50 bramek w hiszpańskiej La Liga. Przy współczynniku 2.0 dla ligi hiszpańskiej dało mu to rekordowe 100 punktów – najwyższy wynik w historii plebiscytu. Messi był wówczas absolutnie dominującą postacią Barcelony i całego europejskiego futbolu. Nikt przed ani po nim nie przekroczył granicy stu punktów w klasyfikacji. Ten rekord pozostaje niepobity do dziś i uznawany jest za jeden z najbardziej imponujących indywidualnych wyczynów w piłce nożnej.
Złoty But – zasady współczynników
W klasyfikacji Złotego Buta gole zdobyte w ligach europejskich są mnożone przez współczynniki, które zależą od siły danej ligi – ocenianej na podstawie rankingu UEFA.
Współczynnik 2.0 – dotyczy najlepszych lig europejskich, m.in.:
– Premier League (Anglia)
– La Liga (Hiszpania)
– Serie A (Włochy)
– Bundesliga (Niemcy)
– Ligue 1 (Francja)
Współczynnik 1.5 – obejmuje średnie ligi, takie jak:
– Ekstraklasa (Polska)
– Liga NOS (Portugalia)
– Super Lig (Turcja)
Współczynnik 1.0 – przypada na najsłabsze ligi (np. San Marino, Andora).
Przykład:
– 25 goli w Premier League = 50 punktów
– 25 goli w Ekstraklasie = 37.5 punktu
– 25 goli w lidze sanmaryńskiej = 25 punktów
Dzięki temu systemowi gole w trudniejszych rozgrywkach są lepiej punktowane niż w słabszych ligach.
Złoty But – historyczna lista
- 2000/01 – Henrik Larsson (Celtic, Scottish Premier League) – 35 bramek (1.5) – 52.5 punktów
- 2001/02 – Mário Jardel (Sporting CP, Primeira Liga) – 42 bramki (1.5) – 63 punkty
- 2002/03 – Roy Makaay (Deportivo La Coruña, Primera División) – 29 bramek (2.0) – 58 punktów
- 2003/04 – Thierry Henry (Arsenal, Premier League) – 30 bramek (2.0) – 60 punktów
- 2004/05 – Thierry Henry (Arsenal, Premier League) – 25 bramek (2.0) – 50 punktów
- 2004/05 – Diego Forlán (Villarreal CF, Primera División) – 25 bramek (2.0) – 50 punktów
- 2005/06 – Luca Toni (ACF Fiorentina, Serie A) – 31 bramek (2.0) – 62 punkty
- 2006/07 – Francesco Totti (AS Roma, Serie A) – 26 bramek (2.0) – 52 punkty
- 2007/08 – Cristiano Ronaldo (Manchester United, Premier League) – 31 bramek (2.0) – 62 punkty
- 2008/09 – Diego Forlán (Atlético Madryt, Primera División) – 32 bramki (2.0) – 64 punkty
- 2009/10 – Lionel Messi (FC Barcelona, Primera División) – 34 bramki (2.0) – 68 punktów
- 2010/11 – Cristiano Ronaldo (Real Madryt, Primera División) – 40 bramek (2.0) – 80 punktów
- 2011/12 – Lionel Messi (FC Barcelona, Primera División) – 50 bramek (2.0) – 100 punktów
- 2012/13 – Lionel Messi (FC Barcelona, Primera División) – 46 bramek (2.0) – 92 punkty
- 2013/14 – Cristiano Ronaldo (Real Madryt, Primera División) – 31 bramek (2.0) – 62 punkty
- 2013/14 – Luis Suárez (Liverpool, Premier League) – 31 bramek (2.0) – 62 punkty
- 2014/15 – Cristiano Ronaldo (Real Madryt, Primera División) – 48 bramek (2.0) – 96 punktów
- 2015/16 – Luis Suárez (FC Barcelona, Primera División) – 40 bramek (2.0) – 80 punktów
- 2016/17 – Lionel Messi (FC Barcelona, Primera División) – 37 bramek (2.0) – 74 punkty
- 2017/18 – Lionel Messi (FC Barcelona, Primera División) – 34 bramki (2.0) – 68 punktów
- 2018/19 – Lionel Messi (FC Barcelona, Primera División) – 36 bramek (2.0) – 72 punkty
- 2019/20 – Ciro Immobile (Lazio, Serie A) – 36 bramek (2.0) – 72 punkty
- 2020/21 – Robert Lewandowski (Bayern Monachium, Bundesliga) – 41 bramek (2.0) – 82 punkty
- 2021/22 – Robert Lewandowski (Bayern Monachium, Bundesliga) – 35 bramek (2.0) – 70 punktów
- 2022/23 – Erling Haaland (Manchester City, Premier League) – 36 bramek (2.0) – 72 punkty
- 2023/24 – Harry Kane (Bayern Monachium, Bundesliga) – 36 bramek (2.0) – 72 punkty
- 2024/25 – Kylian Mbappé (Real Madryt, Primera División) – 31 bramek (2.0) – 62 punkty